اسباب بازی مناسب تمام سنین

اسباب بازی و فواید اسباب بازی ها

بازی کردن یکی از نیازهای اساسی کودکان و بهترین وسیله برای رشد و شکوفایی احساسات آنان است واین در حالی است که بازی علاوه بر پرورش هیجان‌ ها و عواطف کودک کارکردهای مهم دیگری نیز دارد که هر یک از آنها به جنبه‌های از زندگی کودک مربوط می‌شود و او را برای به زندگی بزرگسالی آماده می‌کند. در این میان استفاده از اسباب بازی‌های مختلف به عنوان ابزاری مهم در رشد و تحول کودکان نه تنها تاثیرات شگرف تربیتی به جا می‌گذارد بلکه تصورات کودکان را گسترش داده و توان خلاقیت آنان را توسعه می‌دهد به طوری که امکان تجارب زندگی را برای کودک فراهم می‌کند.با خرید اسباب بازی مناسب برای کودکان خود می توانید به آن ها در پیشرفت خلاقیت و مهارت های شان نقشی به سزا داشته باشید. ‏

کارشناسان معتقدند، اسباب بازی‌ ها نقش حیاتی در رشد و شکوفایی زندگی کودکان دارند و این در حالی است که کودکان در حین بازی خود را در موقعیت‌های اضطراب‌آور و ترسناک قرار می‌دهند و با همراهی اسباب بازیشان به جست‌وجوی راه‌ حل می‌پردازند و از این طریق تسلط خود را بر موقعیت‌ها افزایش می‌دهند و تا حدی بر نگرانی و ترسشان فائق می‌آیند . آنان از طریق بازی کردن بسیاری از مهارت‌هایی را که در بزرگسالی به آن نیاز دارند را یاد می‌گیرند.

آنان می‌گویند، اگر اسباب‌بازی‌های کودکان به دقت انتخاب شوند باعث بالا رفتن کیفیت بازی و رشد شخصیت کودک می‌شود. همچنین اسباب‌بازی‌های آموزشی، نقش مهمی در رشد کودکان پیش دبستانی دارند زیرا موجب بالا رفتن هوش، مهارت‌های اجتماعی و همچنین رفتارهای احساسی در کودکان می‌شود. برگزاری اولین نمایشگاه دنیای اسباب بازی و سرگرمی در تهران ما را بر آن داشت تا گفتگویی داشته باشیم با مسئولان و دست اندرکاران که در پی می‌آید.البته این نکته نباید فراموش شود که خرید اسباب بازی پسرانه برای کودکان پسر و خرید اسباب بازی دخترانه برای فرزند دختر نقش موثری در نقش پذیری کودکان در زندیگی آینده شان دارد. ‏

نقش اسباب بازی در رشد کودک

کودک با اسباب بازی خود تنها بازی نمی‌کند، بلکه اسباب بازی را تبدیل به موجودی جاندار می‌کند که با او دوست می‌شود، دعوا می‌کند، درد‌دل می‌کند، نصیحت می‌کند، نگرانی‌هایش را در میان می‌گذارد و استرس خود را تخلیه می‌کند. از این‌رو اسباب بازی‌های کودک برایش اهمیت زیادی دارد.

نکته ی دیگری که حائز اهمیت است این که باید به فروشگاهی که از آن اسباب بازی را تهیه می کنیم نیز توجه کنیم و از مکان های معتبر تهیه کنیم.امروزه به تعداد زیادی فروشگاه اسباب بازی اینترنتی وجود دارد که به فروش اسباب بازی آنلاین مشغول هستند.

 ‏

اسباب‌بازی در کنار سایر بازی‌ها در رشد و خلاقیت کودکان نقش به سزایی را ایفا می‌کند : مادران از طریق اسباب‌بازی‌ می‌توانند موجب تحریک حواس پنج‌گانه کودک شوند. به عنوان مثال استفاده از اسباب بازی‌ هایی که موسیقی پخش می‌کنندمثل عروسک موزیکال ، پازل و لگو‌ هایی که با سرهم کردن اشکال مختلفی را می‌توانند درست کنند. مثل لگو نینجا یا لگو بتمن که بچه ها جذب آن ها می شوند.در تقویت هوش و خلاقیت کودکان بسیار موثرند. این در حالی است که در انتخاب اسباب‌بازی باید سن کودک را در نظر گرفت. اگر اسباب‌بازی مطابق با سن کودک باشد به بالا بردن قدرت تفکر و خلاقیت او کمک شایانی خواهد کرد. اسباب‌بازی‌های آموزشی مثل کره هوش، پازل و خانه‌سازی برای کودکان یک سال به بالا مناسب است و از سه سالگی به بعد نقش اسباب‌بازی‌هایی مانند اسباب بازی عروسک ، ماشین کنترلی و بازی‌های تقلیدی مثل خاله‌بازی می‌تواند قوه تخیل کودک را افزایش دهد.برای این بازی ها وسایلی مثل اسباب بازی آشپزخانه در فروشگاه ها موجود است. انجام بازی‌های هوش و طرح معما، برای به کارگیری فکر کودک، باعث می‌شود تا کودک قوه فکر و تخیل خود را به کار بیندازد و سعی کند مسائل را حل کند.مثل بازی با پازل ها یا مکعب روبیک. ‏

این روانشناس خاطر نشان می‌کند: کودکی که مسایل مختلفی را به شکل بازی یا معما حل می‌کند، در برخورد با مسایل زندگی، مسایل علمی و غیره به همین شکل عمل می‌کند زیرا که یاد گرفته است که مسأله را از زاویه‌های مختلف نگاه کند و راه حل مناسب برای آنها بیابد. این موضوع نقش زیادی در تقویت اراده و نگرش مثبت کودک به مسائل مختلف دارد در رشد هوش او نیز موثر است.‏

.

انتخاب اسباب بازی بر اساس سن کودک

از بدو تولد تا پایان یک سالگی: پس از تولد، پیش از هرگونه تحرکی، قوه‌ی بینایی و برخی از مهارت‌های نوزاد تنظیم می‌شود. پس او نیاز به اسباب بازی دارد که این دو وجه را تقویت کند. نوزاد در هنگام تولد دیدی کامل ندارد و به تدریج قوه ی بینایی‌اش تکمیل می‌شود. به همین دلیل برای شروع باید اشکال و اشیاء گوناگون را به او نشان دهید تا توجه او به سمت آن‌ها جلب شود. به عنوان مثال: اشکال سیاه و سفید و یا اشیایی که دارای خطوطی با رنگ‌های متفاوت می‌باشند، باعث می‌شوند که کودک وجه تمایز میان آن‌ها را دریابد یکی دیگر از اشیایی که برای نوزاد یک تا سه ماهه توصیه می‌شود، آینه‌های نشکن و ایمنی است که به نرده‌های تخت یا دیواره گهواره کودک نصب می‌شود. همچنین جغجغه؛ که کودک در این سن تمایل دارد آن را محکم در دست بگیرد و تکان بدهد. در سنین چهار تا هفت ماهگی؛ قوه‌ی بینایی نوزاد کامل‌تر می‌شود و حرکات بدنی او پیشرفت بیشتری می‌کند. اگر توپی را به سوی او قل دهید، خط سیر توپ را با چشمانش دنبال می‌کند.همچنین به این منظور اسباب بازی قطار نیز می تواند مناسب باشد. او مدت‌های زیادی را محو تماشای خود در آینه می‌شود. در این سن نوزادان تمایل زیادی به لمس اجسام نرم و اسباب بازی‌های پارچه‌ای و صدا دار دارند. بنابراین استفاده از کتاب‌های پارچه‌ای و عروسک‌های نرم  مثل عروسک پولیشی و صدا دار مثل عروسک سخنگو را توصیه می‌کنیم. در سنین هشت تا دوازده ماهگی‌؛ می‌توان از اسباب بازی‌هایی که اندازه‌ی بزرگتری را دارند استفاده کرد؛ البته اسباب بازی‌هایی که کودک با فشار دگمه‌های آن می‌تواند صداهای گوناگونی بشنود، برای این گروه سنی بسیار سرگرم‌کننده است. همچنین اسباب بازی‌هایی که با فشار دادن، باز و بسته کردن و ایجاد صدا، کودک را مشغول می‌کنند نیز برای آن‌ها مناسب است. زیرا کودک با کمک این اسباب بازی‌ها عوامل و دلایل را می‌آموزد. در ضمن عروسک‌های بزرگ نیز برای کودک جالب هستند. وسایل آشپزخانه، تلفن، اسباب بازی و عروسک‌هایی با لباس‌های متفاوت خلاقیت کودکان را افزایش می‌دهند. معمولا در این سنین؛ کودک به کشیدن و هل دادن اشیاء تمایل دارد. هنگامی که کودک یاد می‌گیرد جسمی را از جایی خارج و یا به آن داخل کند، استفاده از سطل یا جعبه برای پر و خالی کردن اسباب بازی‌ها، مدت‌ها او را سرگرم کرده، مهارت‌های او را افزایش می‌دهد.

یک تا سه ساگی

کودکان نو پا می‌توانند از اسباب بازی‌های پیچیده تری استفاده کنند، زیرا به سهولت و با مهارت اشیاء را در دست می‌گیرند و آن‌ها را به کار می‌گیرند. آن‌ها عاشق استفاده از وسایل خانه سازی هستند و تنوع این گونه اسباب بازی‌ها از لحاظ شکل، رنگ و سایز، برایشان بسیار جذاب است.بنابراین می توان با خرید اسباب بازی لگو به کودکان در این سن شادی و نشاط بخشید. از اسباب بازی‌های مفید دیگر برای این سنین؛ می‌توان به انواع دیگر وسایل ساخت و ساز، پازل‌ های ساده، اسباب بازی ماشین، کامیون و مداد شمعی‌های ضخیم برای رنگ آمیزی اشاره کرد. در این سنین قوای ذهنی و قدرت خلاقیت کودک رشد می‌کند ؛ بنابراین اسباب بازی‌هایی که خلاقیت او را تقویت می‌کنند، بسیار شایان توجه هستند ؛ وسایل آشپزی مثل اسباب بازی آشپزخانه، تلفن اسباب بازی و عروسک‌ هایی مثل عروسک باربی با لباس‌های مختلف و اسباب بازی قصر باربی، ایده آل‌ترین انتخاب‌ها برای اسباب بازی‌های این سنین هستند.

سه تا پنج سالگی

در این سنین کودک قادر است به توپ ضربه وارد کند و توپ را بگیرد. به همین دلیل تهیه توپ در سایز‌های مختلف در این سنین توصیه می‌شود. کودک در حدود سن سه تا پنج سالگی می‌تواند به راحتی یک شئ را به عنوان الگو قرار داده و آن را ترسیم کند. پس وسایل نقاشی را در اختیار او بگذارید. به نخ کشیدن مهره‌های چوبی یا پلاستیکی به ایجاد هماهنگی بین چشم‌ها و دست‌ها بسیار کمک می‌کند. در این سن دوست شدن با کودکان دیگر بسیار مهم است. ارتباط با دیگر کودکان؛ قانون سهیم شدن و شراکت را به کودک آموزش می‌دهد. زیرا در این سنین کودکان تمایل دارند که نقش مادر، پدر و یا دیگر بزرگسالان را بازی کنند. عروسک‌ها نیز هم بازی‌های خوبی برای کودک شما در این سنین هستند.‏

مزایای استفاده از اسباب بازی ها برای کودک

دوران کودکی بدون بازی کردن با اسباب بازی های مورد علاقه ی خردسال کامل نیست. برای بعضی از بزرگسالان، ممکن است به نظر شبیه یک اوقات فراغت معمولی برای بچه ها باشد، اما تعداد کمی از والدین می دانند که از طریق این عروسک ها، ماشین ها و سایر اسباب بازی ها مهارت های ذهنی و جسمی کودکشان پیشرفت می کند.اکثر اسباب بازی ها مانند لگو به کودکان کمک می کنند تا مهارت های زیادی را فرا بگیرند.مثل پیدا کردن راه حل ها در بازی های فکری.

در ادامه به اختصار به تعدادی از مزایای بازی با اسباب بازی ها را بیان می کنیم:

تقویت مهارت های اجتماعی

 هنگامی که کودکان شما چند ماهه هستند به انسان ها اطرافش توجه زیادی نشان نمی دهند، فقط می خواهند با اسباب بازی های خود بازی کنند. همانطور که آنها بزرگتر میشوند، شروع به تعامل با بچه هایی که در اطراف آنها هستند می کنند.و شروع به بازی کردن با اسباب بازی ها می کنند اما این بار با یکدیگر. از طریق این ارتباط آنها یاد می گیرند که با اسباب بازی هایشان را با یکدیگر به اشتراک بگذارند و همکاری کنند. بحث در مورد مسائل- برای مثال، این که چه کسی مادر خواهد شد - در واقع می تواند به توسعه مهارت های اجتماعی کودک کمک کند.

تقویت مهارت های جسمی

بازی با اسباب بازی هایی که نیاز به تحرک زیاد دارد باعث می شود کودک شما تمایل به فعالیت و ورزش پیدا کند.باعث می شود تا مهارت های فیزیکی و بدنی  فرزندان شما افزایش پیدا کند .همچنین از خطر ابتلا به چاقی جلوگیری می شود و کودک همیشه تمایل به فعال بودن خواهد داشت. توپ یک نوع اسباب بازی است که به طور معمول به کودک ها برای بازی داده می شود.  کودک شما از بازی با توپ بسیار لذت می برد، زیرا توپ قابلیت هر نوع بازی کردن مثل پرتاب یا شوت کردن را دارد. یکی دیگر از دلایل محبوبیت توپ بین کودکان این است که بسیاری از ورزش های معروف امروزه از توپ ها استفاده میکنند .مانند بسکتبال، بیس بال، والیبال، فوتبال و . . .  !بازی با توپ کمک می کند تا جسم کودک ها نیز پرورش یابد و باعث تندرستی فرزندتان می شود.

توسعه و پیشرفت مهارت های ذهنی

اسباب بازی و بازی با آن برای نونهالان به منزله ی افزایش یادگیری و گسترش مهارت های ذهنی است.بازی کردن از مهم ترین روش های موثر در یادگیری برای کودکان است. کودکانی که به تعداد زیادی از اسباب بازی های متنوع دسترسی داشته باشند که با دلیل برای مهارت های کودک انتخاب شده اند پاسخ هایی مناسب تر به چالش ها و پرسش ها نشان میدهند. تحقیقات دانشمندان آلمانی نشان داده است که چنین کودکانی از هر نژاد ، جنس و یا طبقه ی اجتماعی که باشند به سطح بالاتری از رشد ذهنی دست میابند. کتاب ها و بازی با حروف و کلمات بازی های کلامی هستند و باعث پیشرفت سریع تکلم خردسالان می شوند.. همچنین کودکان از عروسکها و لباس ها برای بازیهای تخیلی بهره می برند. تحقیقات نشان داده است که سرعت رشد و پیشرفت کودکان با یکدیگر بسیار متفاوت است. بنابراین اسباب بازی ها باید با سطوح متغیر نیازها و توانایی کودکان هماهنگی داشته باشند.

بچه ها عاشق بازی اسباب بازی های پر شده از پارچه ها یا پنبه اند مثل عروسک های پولیشی زیرا نرم و کرکی هستند. کودکان می توانند با عروسک ها کاری را که می خواهند انجام دهند، می توانند آن را فشار داده و یا بغل کنند، و گاهی اوقات حتی می توانند اسباب بازی های خود را بخوابانند.همچنین به پیشرفت عاطفی آنها کمک خواهد کرد زیرا گاهی اوقات کودک با اسباب بازی خود صحبت می کند، مخصوصا زمانی که احساس تنهایی می کنند. امروزه تعداد زیادی از حیوانات عروسکی وجود دارند.این عروسک ها به کودک کمک خواهند کرد نام و حتی صدای حیوان را با کمک والدین خود یاد بگیرد.

ویژگی‌های یک اسباب بازی مناسب از نگاه روانشناسانه :

1. اولین ویژگی مهم که اسباب بازی باید داشته باشد تحریک حس کنجکاوی است؛ به نظر روانشناسان فعال در حوزه ی کودکان اسباب بازی خوب نباید شباهت به بازی های دیگر باشد و تکراری به نظر برسد، بلکه باید حس کنجکاوی او را برانگیزد و برای کودک تازگی داشته باشد.

برای مثال قطعه های گوناگون یک ماشین اسباب بازی مانند چرخ‌ها، چراغ ها،صندلی و... هر کدام باید فکر خردسال را به سمت شناخت و بعد از آن طریقه ی اتصال آن به قسمت های دیگر متوجه کند. به این صورت است که کودک با نوع کار کار کردن بسیاری از قطعه ها و اشیا مختلف آشنا می‌شود.

اسباب بازی‌هایی که هر بار بتوان وسیله ی جدیدی را با آن ساخت- مانند انواع لگو برای این منظور لگو ها بهترین انتخاب هستند. انواع عروسک، شخصیت‌های کارتونی و... که کودک با داستان آن‌ها از طریق تلویزیون یا فیلم آشنا است نیز مناسب است. چون حس کنجکاوی کودک را برای خلق داستانی جدید تحریک می‌کند.

2. اسباب بازی خوب و کاربردی باید سوال های مهمی را در فکر کودک شما به وجود بیاورد. جدید بودن و تکراری نبودن اسباب بازی بارز ‌ترین ویژگی است که می‌تواند مغز خردسالان را به سوال کردن و کند و کاو وادار کند. این جدید بودن به معنی خریدن هر روزه ی اسباب بازی نیست بلکه به این معنی است که کودک شما باید به این توانایی و مهارت برسد که  روش های جدید یا بازی جدیدی را با اسباب بازی‌اش تجربه کند.در برخی موارد کودک با تکرار کردن یک بازی با وسیله‌ای از آن  دلسرد می‌شود؛ برای پیشگیری از این وضعیت می‌توان با قایم کردن کوتاه مدت اسباب بازی و دادن دوبار ه ی آن به کودک حس کنجکاوی، اشتیاق و پرسشگری کودک را تحریک کرد.

3. اسباب بازی باید جواب گوی میل به خلاقیت کودک باشد؛ حس خلاقیت، حسی است که در همه خردسالان با کیفیت های گوناگون وجود دارد پس فقط کافی است این حس در کودک تحریک شود.ماشین کنترلی،پازل، نقاشی، بازی با لگو، بازی با اسباب بازی‌های فکری، کاردستی و... به خوبی حس خلاقیت کودک را تحریک و بیدار می‌کند!

4. خط مشی بازی کودک را با ظرافت تعیین و هدایت کنید؛ پژوهشگران به والدین توصیه می‌کنند بدون آنکه مستقیماً کودک را به نقاشی کردن و یا بازی خاص سوق دهند بازی با اسباب بازی یا وسیله‌ای خاص را خود شروع کنند. مثلاً برای جلب نظر او با مدادرنگی شروع به نقاشی کنید، به این ترتیب کودک بدون توضیح، کار شما را تکرار خواهد کرد و با تکرار به شیوه‌ای صحیح او را به سمتی که خواسته‌اید هدایت کرده‌اید. مدادرنگی، ماژیک و آبرنگ، پازل مناسب سن کودک، بازی‌های فکری و ... و کار کردن والدین با این وسایل کودک را به بازی این وسایل متوجه می‌کند.